الگوی روشن سازی طرز تلقی :
این الگو بیانگر تلقی ها و نگرش ها و برداشت های فراگیران در مورد مقوله ای می باشد .
این الگو با حیطه ی عاطفی سر و کار دارد و در این الگو تلقی فراگیران در مورد موضوعی روشن و برجسته می شود .
دروس قابل اجرا : مطالعات اجتماعی ، ادبیات فارسی ، تاریخ و...
نقش معلم : 1) طرح جملات ناتمام بر اساس متن .
2) طرح سئوالات چند گزینه ای بر اساس متن .
نکته : نوع سوالات چند گزینه ای در این الگو مانند سوالات چند گزینه ای رایج نیست بلکه در این الگو سوالات دارای چهار گزینه ی پاسخ دار و یک گزینه ی سفید است که فراگیران موظفند بر اساس دید ونگرش خود گزینه ها را اولویت بندی و شماره گذاری کنند.که عدد 4 بیانگر بیشترین توافق ، عدد 3 توافق ، عدد 2 تا حدی توافق ، عدد 1 کمی توافق و گزینه «هـ» گزینه ی سفیدی است که اگر فراگیران با هیچ کدام ازگزینه های موجود موافق نباشند ، این گزینه را با توجه به نگرش خود در مورد سوال تکمیل می کنند .
مراحل اجرا :
1- گرو ها به صورت تصادفی تشکیل می گردد .
2- معلم سوالات یا جملات ناتمام از متن درس را که قبلا آماده کرده در اختیار فراگیران قرار می دهد تا در ظرف مدت تعیین شده به سوالات به صورت فردی پاسخ دهد تا در مورد موضوع درس آشنا شوند وپاسخ ها حتما نباید پاسخ های متن درس باشد .
3- معلم سوالات چند گزینه ای را در اختیار فراگیران قرا رمی دهد تا در ظرف مدت تعیین شده به صورت فردی گزینه ها را بر اساس نگرش خود اولویت بندی و شماره گذاری نماید .
4- در این مرحله فراگیران به صورت گروهی به سوالات پاسخ می دهند و درباره ی اولویت بندی گزینه ها و نگرش خود در گروه بحث و تبادل نظر می کنند . ( بحث درون گروهی )
5- معلم جدولی را روی تابلو ترسیم می کند که شامل تعداد سوالات و نام گروه هاست . و از هر گروه نماینده ای نقطه نظرات و نگرش های گروه درباره ی سوال را ثبت می کند .(گروه ها گزینه ی بیشترین توافق را در جدول ارائه می دهند)
بدیهی است که اگر همه ی گروه ها در مورد گزینه یک نقطه نظر را داشته باشند بحثی در میان نیست ، اما اگر گرو ها نقطه نظرهای متفاوتی داشته باشند ، گروه ها در حضور جمع بحث و تبادل و نظر می کنند . (بحث برون گروهی )
|
گروه سئوال |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
... |
|
لاله |
ب |
ج |
... |
... |
... |
... |
|
یاس |
ب |
ج |
... |
... |
... |
... |
|
رز |
ج |
ج |
... |
... |
... |
... |
|
نسترن |
د |
ج |
... |
... |
... |
... |
6- معلم جمع بندی و نتیجه گیری می کند و توضیحات تکمیلی و اضافی را ارائه می دهد .
محاسن این الگو : یادگیری بادوام ، تقویت اعتماد به نفس ، تسلط به موضوع ، داشتن حق اظهار نظر و تقویت روحیه ی انتقادپذیری ، نقد نظر دیگران با دلایل منطقی ، تشویق به مطالعه و تحقیق بیشتر ، ارزشیابی همزمان با تدریس.
معایب این الگو : وقت گیر است ، تهیه جملات ناقص و سئوالات چند گزینه ای برای معلم دشوار است ، تکثیرسوالات هزینه بر است ، گاهی مواقع بین نگرش دانش آموز با آن چه در متن درس آمده، تناقض ایجاد می شود .
روش های مباحثه ای ، پرسش و پاسخ ، سخنرانی و... روش هایی است که همزمان با ارائه ی این الگو کاربرد دارند.
|
روش تدریس بدیعه پردازی ومراحل اجرای آن |
|
روش بدیعه پردازی(نو آفرینی) در بیشتر دروس کاربرد زیادی دارد اما در کشور ما این روش در درس انشاء اهمیت بیشتری دارد این روش قوه ی خلاقیت دانش آموزان را افزایش می دهد،وبه تولید ایده های جدید و درک نحوه ی ارتباط بین مفاهیم را باعث می شود. الگوی بدیعه پردازی مقدمه: درگذشته درباره ی خلاقیت این تصور وجود داشت که خلاقیت امری ذاتی است ونمی توان آن را آموزش داد و خلاقیت ویژه خلق آثار بزرگ هنری است. ولی بنابر نظر «گوردون» جریان خلاقیت را می توان شرح داد و پرده از مراحل آن برداشت و خلاقیت فعالیت پوشیده و اسرارآمیز نیست. وی چنین اظهار می دارد که خلاقیت را در فعالیت های روزانه می توان دید و می توان فعالیت های روزانه را خلاقانه کرد. 4- قیاس تعارض- در این مرحله معلم از دانش آموزان می خواهد بر اساس توصیف های ارائه شده در قیاس شخصی مفاهیم متضاد ارائه نمایند و سپس از میان این قیاس ها بهترین را انتخاب کنند. مرحله اول: (توصیف شرایط موجود) معلم وضعیت موجود را بررسی می کند، به این صورت که معلم دوست را در یک دقیقه توصیف می کند مثلا:( دوست آینه ماست پس رفتار او در ما نیز اثر دارد.) مرحله دوم: (مقیاس مستقیم)دانش آموزان مفهوم را با برداشت های متفاوت یا چیز های گوناگون مقایسه یا شبیه سازی می کنندمثلامعلم می گوید : ( به نظر شما دوست شبیه چه موجودی می باشد؟) مر حله سوم: ( قیاس شخصی ) دانش آموزان بین خود و مفهوم شبیه ساز شده ، هم سویی وهم دلی ایجاد می کنند و آن را در قالب خود شرح می دهند و احساسات و تمایلات خود را بیان می دارند.پس در نمونه ما معلم از دانش آموزان سوال می کند ( چرا دوست شبیه کتاب، آینه، مادر، گل و... می باشد) مر حله چهارم : ( تعارض فشرده) دانش آموزا ن کلمات نا متجانس وضد هم را انتخاب کرده و در اثر تداخل کلمات نا متجانس ،روابط جدیدی را تولید و بر حوزه اطلاعات خود می افزایند.به طور مثال برای موضوع ما بین کلمات آتش و دریا برای توصیف دوست ،معلم از دانش آموزان می خواهد (رابطه این دو را با دوست بیابند؟) توضیحات بالا بصورت تمرین ونمونه برای دوست در یک جدول تنظیم شده است
مر حله چهار م : برای دو کلمه نا متجانس ( دریا و آتش ) بررسی کنید (چگونه دوست می تواند هم دریا باشد وهم اتش ؟) |
تهیه و تنظیم :سر گروه آموزشی کلاس پنجم (لرستانی)
